Columbus 5: Bản nâng cấp đưa Terra đến “miền đất hứa”

solfi_admin Thứ Hai, 07/03/2022

Tuần qua, đồng LUNA của dự án blockchain Terra đã ghi nhận mức tăng hơn 70% để vươn đến mức giá 97.29 USD – ngưỡng cao nhất kể từ ngày 27/12/2021. Cũng trong ngày hôm đó, giá LUNA đã lập đỉnh ATH tại 103.60 USD – đồng nghĩa với việc altcoin này chỉ còn một khoảng ngắn nữa là có thể đánh bại kỷ lục của mình.

Đóng góp vào sức bật đáng nể của LUNA là bản nâng cấp Columbus-5 của Terra ra mắt vào mùa thu năm ngoái. Columbus-5 được khởi xướng với mục tiêu chính là đơn giản hóa nền kinh tế của Terra và tăng giá trị nắm giữ LUNA dựa trên nguồn cung UST được cải thiện. 

Bản nâng cấp đã thành công giảm nguồn cung LUNA thông qua việc tăng cường đốt token và staking, đồng thời tăng nguồn cung UST bằng cách mở rộng phạm vi ứng dụng thông qua cross-chain. Việc tăng cường phân phối UST đa chuỗi giúp nâng cao tính bảo mật của tài sản do giảm sự phụ thuộc vào một số lượng nhỏ các giao thức trong hệ sinh thái.

Tản mạn về Terra

Terra là một giao thức Proof-of-Stake (PoS) tạo ra các stablecoin thuật toán, phi tập trung. Terra có quyền năng tạo các stablecoin dựa bất kỳ loại tiền tệ fiat nào, và UST là sản phẩm chính của nó. 

Terra duy trì tỷ giá USD của UST thông qua chính sách tiền tệ linh hoạt (Elastic Monetary) được vận hành bởi mô hình token kép UST-LUNA. Khi giá trị một đơn vị UST cao hơn so với giá peg USD, người dùng được khuyến khích đốt LUNA và đúc UST. Có thể hiểu đơn giản rằng LUNA là phiên bản phát triển tỷ lệ thuận với nhu cầu sử dụng của UST. Khi nhu cầu UST tăng lên, giá của LUNA cũng tăng lên và ngược lại.

LUNA holders giúp bảo mật mạng bằng cách liên kết LUNA của họ với validator network. Phần thưởng cho việc deligate LUNA đến từ ba nguồn: phí gas, phí cân bằng thị trường và phí swap. 

Người dùng có thể stake LUNA cho network validator thông qua Anchor Protocol để đổi lấy bLUNA, một quy đổi đại diện LUNA có thể được giao dịch tự do hoặc được sử dụng làm tài sản thế chấp trên các giao thức khác trong mạng Terra. Việc rút liên kết LUNA có thể mất đến 21 ngày, trong thời gian đó phần thưởng sẽ không được tích lũy.

Columbus 5 – Bệ phóng tham vọng của Terra

Kể từ khi bản nâng cấp lớn nhất của Terra trong lịch sử là Columbus-5 chính thức được thực hiện vào mùa thu năm ngoái, mở ra một kỷ nguyên mới cho dự án blockchain, LUNA đã dần hình thành được nhiều động lực mạnh mẽ để tiếp tục duy trì xu hướng tăng giá. Những điểm chính của bản cập nhật này bao gồm: tái thiết nền kinh tế, phát triển oracle, nâng cấp cross-chain.

Tái thiết nền kinh tế Terra

Câu chuyện của stablecoin thuật toán xoay quanh chênh lệch giá phí (seigniorage). Seigniorage là chênh lệch giữa việc sản xuất một đồng tiền với mệnh giá của nó. 

Trong hệ sinh thái Terra, seigniorage có được khi một lượng LUNA được đổi đi để đúc một UST mới. Trước TIP43 và Columbus-5, bất cứ khi nào UST được đúc, Terra Protocol sẽ đốt một phần LUNA kiếm được và phần còn lại sẽ được chuyển sang tài trợ cho các dự án cộng đồng khác nhau. Do seigniorage tăng cao, các community pool và oracle reward pool của Terra trở nên quá tải. 

Để khắc phục vấn đề này và tối đa giá trị giữ lại (captured value) cho LUNA, Columbus-5 đã thực hiện đốt tất cả các quỹ community pool và hướng đến 100% seigniorage khi đúc UST sẽ bị đốt trong tương lai. 

Khoảng 89M đồng LUNA đã bị đốt từ community pool. 1 tỷ đô LUNA sau khi đốt được chuyển đổi sang UST để khởi động Ozone, một giao thức bảo hiểm dựa trên thuật toán, theo đề xuất của Terra. Ozone sau đó sẽ được tiếp quản bởi Risk Harbour, một giao thức quản lý rủi ro tự động cho DeFi.

Lượng token bị đốt gia tăng biến LUNA trở thành một tài sản giảm phát triệt để, và nâng giá trị giữ lại (captured value) của LUNA dựa trên sự tăng trưởng của UST. Các dự án cộng đồng trong hệ sinh thái có thể không còn hưởng lợi từ seigniorage, nhưng đã các chương trình cộng đồng khác đã có mặt để thay thế.

Về mặt kinh tế học, nhu cầu UST tăng làm đường cầu LUNA mở rộng và thu hẹp đường cung LUNA. Do đường cầu LUNA thoải hơn ở mức cung thấp, dẫn đến khi nhu cầu UST tăng lên khi lượng cung LUNA giảm đi sẽ đẩy giá LUNA lên cao theo cấp số nhân. 

Nguồn cung LUNA giảm đồng nghĩa với lượng LUNA thực tế cần được đốt để đúc UST cũng giảm. Nếu ứng dụng của UST tiếp tục phổ biến theo thời gian, có thể nguồn cung LUNA về cơ bản sẽ cố định ở một mức thấp nào đó trong tương lai. Việc burn 100% giá phí chênh lệch sẽ góp phần đẩy tổng cung LUNA giảm nhanh chóng.

Phát triển Oracle

Các validator oracle vote rất quan trọng trong việc duy trì phát hành UST ở mức giá chính xác. Trước khi Columbus-5 ra đời, các vote oracle votes dễ bị đẩy ra khỏi mempool trong khi nhu cầu mạng cao. Tình huống này đã từng xảy ra khi thị trường downtrend vào tháng 5 năm 2021 khi một loạt các giao dịch bán tháo áp đảo oracle votes ra khỏi blocks. 

Columbus-5 xuất hiện như một “mũi tên trúng 2 đích”. Thứ nhất, nó giúp các vote oracle vote được ưu tiên hơn trong mempool để chúng không bao giờ bị đẩy ra khỏi các blocks nếu lưu lượng mạng tăng đột biến.

Như đã nói ở trên, trước khi 100% phí tạo UST bị burn, một phần trong số đó được phân bổ cho những validators nhằm khuyến khích voting oracle diễn ra chính xác. Để bù đắp phần thưởng cho những validators này, Columbus-5 bắt đầu chia phần phí swap thu được cho validators thay bì burn chúng. 

Như vậy “cái đích” thứ hai đã đạt được khi sự thay đổi dẫn đến APY staking LUNA cao hơn, thu hút lượng lớn LUNA khóa vào mạng lưới.

Tăng cường cross-chain: Inter-Blockchain Communication (IBC)

Terra là một blockchain Cosmos SDK sử dụng cơ chế đồng thuận Tendermint. Tất cả các blockchains được xây dựng trên Cosmos SDK đều đi kèm với IBC, một giao thức giao tiếp tiêu chuẩn cho các blockchains tương thích với IBC. 

Columbus-5 đã kích hoạt tính năng IBC trên Terra, cho phép tài sản và dữ liệu truyền liền mạch giữa Terra và các chains tương thích IBC khác như Cosmos Hub, Secret Network, Akash, THORchain v.v. 

Trước khi Tera tích hợp IBC, IBC vắng bóng một stablecoin có tính thanh khoản cao. Việc kích hoạt IBC đã giúp dòng thanh khoản của UST tràn vào các chains hỗ trợ IBC khác. Đúng như giả thuyết mà Ryan Watkins đưa ra, UST kể từ đó đã trở thành cặp stablecoin thống trị trên sàn DEX thanh khoản nhất của Cosmos – Osmosis. 

Khi hệ sinh thái Cosmos tiếp tục phát triển, sự tăng trưởng của UST mang lại lợi ích to lớn cho cả Terra và Cosmos.

Nhu cầu UST gia tăng trên các blockchain khác tiếp tục nâng tầm ảnh hưởng của UST trên hoạt động đa chuỗi và cải thiện việc phân phối tính thanh khoản của UST. Tuy nhiên hiện nay nguồn cung UST nổi bật vẫn tập trung nhiều ở một số lượng nhỏ các giao thức – chẳng hạn như Anchor Protocol. Trong tương lai khi phân phối đa chuỗi của UST phát triển, nhược điểm về tính phản xạ với cặp peg USD và rủi ro phụ thuộc vào số ít giao thức sẽ được khắc phục.

Một số cải tiến khác

Wormhole V2

Nếu IBC kết nối Terra với các blockchain xây dựng trên Cosmos SDK, thì Wormhole là “hành lang” đưa Terra đến với các blockchain máy chủ phân tán khác như Solana và Ethereum. Trong khi nhiều cầu nối cross-chain hiện tại hy sinh tính phi tập trung để có được tốc độ, thì Wormhole tuyên bố cân bằng cả hai lợi ích. 

Wormhole hoạt động như một mạng lưới oracle phi tập trung chuyển tiếp dữ liệu giữa các chuỗi, dựa vào sự đồng thuận của các chains được liên kết. 755 triệu đô UST đã được luân chuyển giữa các blockchain tích hợp Wormhole.

Gần đây, Wormhole hứng chịu vụ tấn công DeFi lớn nhất được ghi nhận, hơn 326 triệu đô ETH đã bị đánh cắp khỏi cầu nối. Jump Capital đã bồi thường tất cả khoản tiền bị đánh cắp. Bất chấp sự cố xảy ra, Wormhole vẫn là một trong những “cây cầu” cross-chain lớn nhất với hơn 2 tỷ đô giá trị bị khóa.

Mở rộng hệ sinh thái Terra

Nhiều dự án mới đã ra mắt trên Terra sau Columbus-5, mang lại tính ứng dụng mới cho blockchain. Các dự án ra mắt gần đây, chẳng hạn như Astroport, có thanh khoản phát triển nhanh chóng và đã đưa Terra trở thành blockchain lớn thứ hai sau Ethereum với 14 tỷ TVL đô, chiếm gần 7% TVL trên tất cả các chains. 

Ngoài các dự án mới, sự trợ giúp về mặt quản lý rủi ro từ Ozone cũng giúp tăng trưởng TVL của các dự án hiện có trên Terra. Kể từ đầu năm nay, Ozone đã ra mắt với tính năng bảo hiểm dành riêng cho Anchor và sẽ sớm ra mắt tích hợp với Mirror và Orion.

Chương trình khuyến khích của hệ sinh thái Terra

Để tiếp tục áp dụng UST trên các blockchain khác, LUNA đã thông qua nghị quyết vào tháng 11 năm 2021 để triển khai 3 triệu đô community pool UST (được chuyển đổi sang LUNA) cho các liquidity pools của các giao thức khác nhau trên các L1 chính. 

Gần đây hơn,  LUNA holders đã bỏ phiếu để triển khai một chương trình liquidity mining bổ sung trị giá $2M để triển khai LUNA trên các giao thức khác nhau trên Solana, Oasis và NEAR.

Bất chấp sự bành trướng của các stablecoin phi tập trung, các stablecoin tập trung vẫn thống trị tính thanh khoản tổng thể của stablecoin. Vì lẽ đó, Terra đã điều chỉnh lãi suất các stablecoin phi tập trung MIM và FRAX để tăng cường thị phần của stablecoin phi tập trung trên thị trường stablecoin. 

Vì phần lớn thanh khoản của stablecoin trên Ethereum nằm trên Curve, LUNA holders gần đây đã biểu quyết triển khai một lượng vốn lớn để khuyến khích thanh khoản UST trên Curve. Gói kích thích này bao gồm cung cấp 12 triệu đô LUNA cho phần thưởng Convex, $250M UST để farm CVX/CRV thông qua pool USTw-3CRV của Curve và 2 triệu đô LUNA cho phần thưởng Tokemak.

Đối thủ cạnh tranh

DAI và Stablecoin tập trung

Trong khi về mặt kỹ thuật, DAI là một stablecoin phi tập trung nhưng chủ yếu được thế chấp bởi USDC, khiến nó mang tính “tập trung” hơn so với UST. Trước khi UST vượt qua DAI vào ngày 18 tháng 11, DAI là stablecoin phi tập trung lớn nhất tính theo vốn hóa thị trường. Nguồn cung của UST hiện lớn hơn 17% so với DAI vì nó tiếp tục tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn so với đối thủ tập trung hơn.

Các chương trình kích thích hệ sinh thái gần đây của Terra có thể thúc đẩy tăng trưởng UST. Mặc dù UST còn lâu lu mờ được USDC hoặc USDT, nhưng những lo ngại tính pháp lý xung quanh stablecoin tập trung, cùng với sự kết hợp các stablecoin thuật toán như UST, MIM và FRAX để tăng tính thanh khoản trên Curve có thể làm thay đổi cục diện nhanh đến mức chúng ta không kịp nhận ra.

MIM

Tại thời điểm này, MIM là một người bạn đồng hành hơn là một đối thủ cạnh tranh. Tuy nhiên, nó vẫn là stablecoin phi tập trung lớn thứ hai sau UST. Trong khi nhiều loại tài sản tạo ra lợi nhuận cho phép thế chấp MIM, UST chủ yếu được thế chấp thông qua Degenbox, dự án đóng góp một lượng tiền gửi đáng kể trên Anchor Protocol của Terra. 

Abracadabra, giống như Terra cũng đã bỏ ra số vốn đáng kể để khuyến khích sự tăng trưởng của UST và MIM trên Curve bằng cách cam kết hàng triệu đô la SPELL trả thưởng cặp Votium UST-MIM.

MIM và Abracadabra cũng là một phần của hệ sinh thái các dự án lớn do nhà phát triển Daniele Sestagalli đứng đầu, được gọi là “Frog Nation” (SPELL, TIME, ICE và SUSHI). 

Ngoài Abracadabra, Wonderland cũng đóng góp vào việc ứng dụng UST bằng cách triển khai chính sách yield farming UST trị giá 48 triệu đô. Mặc dù các stablecoin phi tập trung như MIM có thể trở thành đối thủ cạnh tranh trong dài hạn của UST nếu nguồn cung của chúng bắt đầu vượt qua các stablecoin tập trung như USDC và USDT, nhưng ở thời điểm hiện tại đối với UST, “kẻ thù của kẻ thù chính là bạn”.

Tương lai của Terra

Kể từ ngày 14 tháng 1 năm 2022 Terra sẽ giảm thuế suất xuống 0%. Các LUNA stakers hiện kiếm được phần thưởng thông qua phí swap on-chain và thu nhập từ network tax. Thuế suất hiện là một rào cản đối với các nhà phát triển có nguồn vốn hạn chế muốn triển khai các hợp đồng on-chain. Do đó, Terra tìm kiếm những chính sách cởi mở hơn nhằm thúc đẩy sự đổi mới trên mạng.

Các đề xuất khác được thông qua tiếp tục liên quan đến nỗ lực nâng cao tính thanh khoản của UST bên ngoài hệ sinh thái Terra, tiến tới củng cố UST như một cross-chain stablecoin. Tham vọng này đòi hỏi một số phân bổ sau:

Có thể thấy hầu hết các đề xuất quản trị trên đều nhằm mục đích cải thiện sự thống trị cross-chain của UST, một số kiến nghị khác của Terra lại tập trung vào marketing. Sau khi phê duyệt quỹ 40 triệu đô, Do Kwon thông báo Terra trở thành nhà tài trợ chính thức của đội bóng chày Washington Nationals. Như một phần của thỏa thuận, UST sẽ trở thành phương thức thanh toán được chấp nhận tại Nationals Park.

Ý kiến cá nhân

Bản nâng cấp Columbus-5 của Terra đã đưa UST trở thành stablecoin phi tập trung lớn nhất và đã tạo ra giá trị to lớn cho những LUNA holders. Việc nâng cấp mở đường cho việc chấp nhận UST tiếp tục phát triển trên những blockchain hỗ trợ IBC và các nền tảng Layer 1 khác. 

Nguồn cung LUNA cũng sẽ bị giảm nhiều hơn trong tương lai sau cơ chế burning và staking sau Columbus-5. Cộng đồng Terra tích cực đề ra các sáng kiến ​​nhằm nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng nguồn cung của UST hơn bằng cách tăng mức độ phổ biến trong cross-chain và các use cases thực tế. 

Nếu những sáng kiến ​​này được triển khai thành công, “con tàu” Columbus-5 hoàn toàn có thể đưa LUNA holders đến “miền đất hứa” như tham vọng của Do Kwon.

Cùng tham gia bàn luận ngay các tin tức mới nhất tại Telegram và Facebook và trang bị thêm các kiến thức blockchain tại chuyên mục Cryptopedia của chúng tôi nhé!

Đọc thêm:

• DAO Token là gì? Tại sao nên đầu tư vào DAO Token?
• Xác định điểm mua và bán với chỉ báo RSI: Hướng dẫn cho người mới
• BNB Chain: Bước tiến hoá của Binance Smart Chain (BSC)