Sui và Aptos: Ai sẽ là kẻ chiến thắng trên đường đua của Move?

Rosa Chủ Nhật, 23/10/2022

Aptos và Sui Blockchain là hai dự án thu hút được rất nhiều sự quan tâm của giới crypto trong thời gian qua khi được giới thiệu như các “blockchain thế hệ mới”, giải mã vấn đề nan giải của những người đi trước. Vậy hai blockchain có nguồn gốc từ “đống tàn tro” của Facebook này có những hướng đi khác nhau như thế nào, hãy cùng nhau tìm hiểu trong bài phân tích sau.

Sự khác biệt giữa Sui và Aptos

“Cuộc chiến Layer 1” diễn ra sôi nổi trong chu kỳ 2020 – 2021, tại đó các blockchain chủ đạo ra sức thu hút lượng lớn dòng tiền đổ về, tập trung chiêu mộ lớp nhà phát triển tài năng, ngoài những blockchain tên tuổi như Ethereum, Solana, Cosmos, Avalanche, BSC thì còn gần chục layer 1 khác có vốn hóa thị trường > 300 tỷ USD.

Khi câu chuyện xoay quanh “cuộc chiến” này bắt đầu nguội lạnh đi, thì một lần nữa hai “kỳ lân” layer 1 mới, Aptos và Sui, lại dấy lên “xì xầm” với những khoản tài trợ tài chính khổng lồ từ các quỹ đầu tư nổi tiếng.

Diem và Novi

Novi Financial, một công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Meta đồng thời cùng là thành viên trong Diem Association, là dự án chính do đội ngũ Meta xây dựng cho Diem. Cụ thể, Diem là một ví thanh toán tiền mã hoá được xây dựng chung công nghệ với dự án trước đó, Calibra, cũng được Facebook công bố vào tháng 6 năm 2019.

Diem, ban đầu được biết đến dưới cái tên Libra, là một hệ thống thanh toán stablecoin do Facebook (Meta) đề xuất, được ủy thác cho Diem Association, một tổ chức thành viên của các công ty trong nhiều lĩnh vực từ thanh toán, công nghệ – viễn thông đến đầu tư mạo hiểm và tổ chức phi lợi nhuận bao gồm Visa, Mastercard, eBay, Shopify, Anchorage, Coinbase, Ribbit Capital, a16z, Union Square Ventures, Mercy Corp, Uber, Lyft và nhiều tổ chức khác.

Tuy nhiên, sau đó công ty đã bị các thượng nghị sĩ Hoa Kỳ cảnh báo và gây áp lực pháp lý về khả năng chống rửa tiền, bảo vệ người tiêu dùng và giám sát các rủi ro an ninh và tài chính khác, buộc dự án phải tạm dừng lại.

Ngôn ngữ lập trình Move

Move là một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở mới dựa trên Rust được phát triển bởi nhóm Diem Association nhằm tạo ra các hợp đồng thông minh và giao dịch có thể tùy chỉnh cùng với Move Virtual Machine (MoveVM) nhằm tối đa hóa độ an toàn mà không cần thêm chi phí biên dịch cho các giao dịch, giảm thiểu phí gas so với các chuỗi PoS khác như Ethereum.

Nó được xem là một ngôn ngữ an toàn với hiệu suất cao có thể giúp các nhà phát triển tránh những sai lầm có thể dẫn đến các vụ khai thác lỗ hổng.

Cả hai blockchain này đều sử dụng ngôn ngữ lập trình Move, tuy nhiên, Aptos và Sui đi theo các mô hình có đôi chút khác biệt. Trong khi Aptos sử dụng ngôn ngữ MOVE thuần túy do đội ngũ Diem tạo ra, thì Sui tận dụng phiên bản thay thế của riêng họ được gọi là “ Sui Move”.

Tổng quan về nguồn vốn

Aptos và Sui đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng về mặt nhận thức của người dùng sau một vài vòng gây quỹ.

Vào tháng 3 năm 2022, Aptos Labs nhận được khoản đầu tư 200 triệu USD vòng chiến lược do a16z dẫn đầu. Tiếp đến vào tháng 7, Aptos nhận thêm 150 triệu USD vòng series A do FTX Ventures và Jump Crypto dẫn đầu.

Trong khi đó, vào tháng 12 năm 2021, Mysten Labs, nhà phát triển đứng sau Sui Blockchain, đã gọi vốn được 36 triệu USD vòng series A và mới đây vòng series B đã nhận được con số khủng lên tới 300 triệu USD vào tháng 9 cũng dẫn đầu bởi FTX Ventures.

Binance Labs và Dragonfly cũng đã tham gia vào danh sách nhà đầu tư chiến lược của Aptos vào cuối tháng 9 sau khi Mysten thông báo vòng gọi vốn mới nhất của họ.

Những quỹ sàn giao dịch cũng góp mặt vào cả Aptos và Sui khi FTX, Coinbase và Binance đều tham gia vào các vòng gọi vốn gần đây của cả hai giao thức. Và tất nhiên, các sàn giao dịch sẽ niêm yết các token này sau khi nó mainnet và thu được một lượng lớn phí từ các nhà giao dịch đồng thời nhận được thêm khoản phân bổ token với mức giá “siêu rẻ”.

Ngoài ra, còn có sự tham gia của 15 quỹ VC hàng đầu bao gồm Multicoin, Blocktower, Sino, ParaFi, a16z và Jump.

Đội ngũ phát triển

Các nhà sáng lập cả Aptos và Sui đều có nguồn gốc sâu xa từ Diem và Novi. Không thể phủ nhận rằng đội ngũ của cả hai dự án đều là những người có sự hiểu biết chuyên sâu về kỹ thuật.

Nhóm Mysten Labs bao gồm hai đồng tác giả của whitepaper về ngôn ngữ lập trình Move cũng như được tiếp thêm hỏa lực từ các đội nghiên cứu và phát triển Novi và Diem.  

Mo Shaikh với tư cách là Giám đốc điều hành của Aptos Labs, nhiệm vụ của ông nhằm phát triển kinh doanh và quan hệ đối tác, một khía cạnh quan trọng đối với bất kỳ giao thức mới nào muốn đạt được sức hút trong bối cảnh thị trường Layer 1 ngày càng phát triển.

Aptos cũng thu hút một số kỳ cựu viên bên Solana, những người đã có kinh nghiệm đầu tiên mở rộng layer1 này, bao gồm cả cựu Giám đốc Tiếp thị của Solana nhằm thúc đẩy hệ sinh thái Aptos.

Kiến trúc và cơ sở đồng thuận

Aptos và Sui là các blockchain Proof of Stake (PoS) và cả hai giao thức đều sử dụng cơ chế đồng thuận được gọi là Byzantine Fault Tolerance (BFT), hiểu đơn giản là nó vẫn có thể hoạt động khi  1/3 validator ngoại tuyến hoặc ngay cả trong trường hợp một số node bị lỗi.

HotStuff

Aptos dựa trên cơ sở đồng thuận BFT và đã biến đổi nó thành HotStuff, trong đó nhà lãnh đạo có thể thay đổi mỗi vòng bỏ phiếu và những validator trong quá trình tạo khối mới. Vì tất cả những validator này giao tiếp với một người lãnh đạo duy nhất, nên tổng số thông điệp được gửi đi thấp hơn nhiều so với việc những validator giao tiếp với nhau.

Do đó, độ chính xác cuối cùng để tạo ra một khối mới chỉ trong khoảng thời gian mà Aptos tuyên bố sẽ là <1 giây. Đây chính là “vũ khí” mà Aptos giới thiệu để cạnh tranh với đối thủ Solana, blockchain đang có thời gian tạo khối là ~ 2-6 giây.

Tương tự như hầu hết các Layer1 khác bao gồm Etheruem, Aptos tận dụng mô hình dựa trên tài khoản, nơi các giao dịch được đóng gói theo thứ tự thành các block và sau đó hình thành nên blockchain.

Tuy nhiên, bằng cách thiết kế Block-STM, một công cụ thực thi song song trong bộ nhớ, Aptos tuyên bố có thể thực hiện hơn 160.000 giao dịch/giây ( trong bài kiểm tra tốc đó, nó đã đạt được con số 130.000) bằng cách tận dụng sắp xếp giao dịch đặt trước và kết hợp các kỹ thuật Bộ nhớ Giao dịch Phần mềm với một lịch trình hợp tác mới.

Narwhal & Tusk DAG

Sui tận dụng thuật toán đồng thuận Narwhal & Tusk để song song hóa ở lớp thực thi. Narwha là mempool module, nó đảm bảo dữ liệu giao dịch có sẵn và cũng có thể được sử dụng riêng khi không có Tusk với các công cụ đồng thuận khác, chẳng hạn như HotStuff hoặc Ignite của Cosmos Ignite. Tusk là consensus module nơi có thể sắp xếp các giao dịch phức tạp được đệ trình để có sự đồng thuận.

Ngoài ra, với cơ chế đồng thuận bất đồng bộ, các ứng dụng trên Sui sẽ hạn chế được các cuộc tấn công DDoS, là nỗ lực làm sập một dịch vụ trực tuyến bằng cách làm tràn ngập nó với traffic từ nhiều nguồn.

Khả năng mở rộng

Cả Aptos và Sui đều hướng tới mục tiêu trở thành những người dẫn đầu trong cuộc đua này bằng cách tối đa hóa dung lượng mạng. Biểu đồ dưới đây cho thấy sự nổi bật của 2 blockchain thế hệ mới qua các bài test Layer 1. Khi đưa vào áp dụng thực tế, thời gian sẽ trả lời liệu các đội có thể giữ vững lời hứa ban đầu của họ hay không.

Hệ sinh thái

Vẫn còn quá sớm để so sánh thắng bại của “Move Wars” tuy nhiên, dòng vốn lớn đổ về chắc chắn sẽ giúp thu hút được nguồn lực lớn cho cả hai giao thức. Những dấu hiệu ban đầu về hệ sinh thái đã bắt đầu hình thành một cách rõ ràng hơn, hiện đã có 181 dự án đang được xây dựng hoặc hỗ trợ tích hợp ngôn ngữ lập trình Move, theo Move Market Cap.

Aptos

Vào đợt gọi vốn vào tháng 7, một số ví trình duyệt của Aptos đã ra mắt testnet, bao gồm Pontem Wallet, Fewcha , Martian và một số ví khác có sẵn trong Chrome và iOS. Pontem Network, một studio phát triển sản phẩm trên Aptos cũng đã ra mắt LiquidSwap , AMM đầu tiên trên Aptos.

Ngoài ra, một số NFT Marketplace đã được xây dựng trên mạng lưới trong đó có BlueMove, Topaz và Souffl3 (hiện chỉ hỗ trợ Martian Wallet) từng khởi chạy trên bản beta testnet. Aptos Naming Service cũng được xây dựng bởi Aptos Foundation.

Làm phong phú thêm hệ sinh thái DeFi sơ khai trên Aptos, một số dApp bổ sung đã thu hút sự chú ý, bao gồm Aptin Finance (một nền tảng cho vay), Mover (cầu EVM với Aptos), Vial (giao thức thanh khoản theo thuật toán), Mobius (giao thức thanh khoản không giám sát) và AptosLaunch , launchpad phi tập trung đầu tiên trên Aptos.

Gần đây, LayerZero Labs cũng đã công bố tích hợp với Aptos trên mainnet của họ, hoạt động vào ngày 17 tháng 10.

Sui

Sau khi đội ngũ dự án trình làng Sui Wallet vào tháng 7, hệ sinh thái Sui đã chứng kiến sự xuất hiện của hàng loạt ví như Wave, Suiet, Hydro và một số loại khác.

MoveEx nổi lên như là DEX đầu tiên xây dựng trên Sui cùng với BlueMove, NFT Marketplace của Aptos, nay cũng tích hợp với mạng Sui.

Sự hợp tác gần đây với Axelar Network nhằm mục đích giúp các nhà phát triển Sui làm cầu nối với các ứng dụng tương thích với EVM.

Một hệ sinh thái GameFi non trẻ cũng đã dần dần lộ diện, nhưng còn quá sớm để tìm ra người chiến thắng.

Tokenomics

Mysten Labs đã công bố tokenomics của Sui, mặc dù dự án đã cung cấp thông tin chung về cơ chế token nhưng họ vẫn chưa đưa ra bảng phân bổ chính thức.

Trái ngược với Sui, Aptos đã có một màn “chào sân” không mấy rõ ràng, điều này dẫn đến một làn sóng hoài nghi và thất vọng trong cộng đồng nhà đầu tư.

Trước khi mainnet ra mắt vào ngày 17 tháng 10, Aptos không đưa ra bất cứ thông báo công khai nào về tokenomics hoặc phân bổ cho công chúng. Mãi cho đến sau khi mainnet và chỉ một thời gian ngắn trước khi APT được niêm yết trên các sàn giao dịch hàng đầu thì tokenomics của nó mới được công bố. Động thái này gọi việc ra mắt token APT là chiêu trò săn mồi đối với các nhà đầu tư bán lẻ.

Sự thất vọng ngày càng được dâng cao khi thực tế 51% nguồn cung APT mà Aptos Foundation tuyên bố phân bổ cho cộng đồng được thực hiện một cách không rõ ràng, khiến nhiều người tin rằng Aptos Foudation và Aptos Labs đang thực sự nắm giữ > 67% nguồn cung APT.

Một điều đáng quan tâm nữa là theo trình khám phá khối apscan.io, 821 triệu APT trong tổng số nguồn cung 1 tỷ đang được staking, đồng nghĩa với việc hơn 80% tổng cung APT đang được nhà đầu tư hoặc đội ngũ dự án nắm giữ. Người đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của Aptos Labs, Mo Shaikh thừa nhận việc ra mắt không thuận lợi.

Mặc dù Aptos đã gọi vốn nhiều hơn Sui lần lượt là 350 và 336 triệu USD, nhưng để xác định dự án nào tiềm năng hơn là một điều còn quá sớm để trả lời. Tuy nhiên, không thể phủ định rằng cả 2 đều sử dụng ngôn ngữ Move để phát triển sản phẩm của mình. Cho nên, đây không chỉ là cơ hội đầu tư mà còn là một cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực blockchain.

BlockSolFi tổng hợp

Tham gia bàn luận ngay cùng BlockSolFi tại Telegram và Facebook.

Đọc thêm:

Quỹ hưu trí đạt mục tiêu huy động được 500 triệu USD crypto vào năm 2023

Telegram ra mắt nền tảng đấu giá NFT tên người dùng trên TON blockchain