3 vấn đề lớn nhất mà mạng Solana đang phải đối mặt trong năm 2022

blocksolfi_admin Thứ Hai, 13/06/2022

Chúng ta đã gần đi được nửa chặng đường năm 2022 và chứng kiến nhiều cuộc bể dâu trên mạng Solana. Sau nhiều lần mất mạng, cộng đồng đã nghi ngờ về tính ổn định của Solana. Các giao thức bị khai thác và sự cố ‘kéo thảm’ cũng đặt ra câu hỏi về tính mạnh mẽ của bảo mật blockchain. Ngoài ra, còn khá nhiều vấn đề liên quan đến hệ thống của “Ethereum Killer”.

Giữa tất cả những hoang mang này, bài viết nhằm mục đích phân tích các yếu tố làm phát sinh vấn đề, và đánh giá liệu chúng có tác động lớn đến hệ sinh thái Solana hay không. 

3 vấn đề nhức nhối nhất trong chuỗi Solana: Tắc nghẽn, bảo mật và chênh lệch thời gian.

Vấn đề tắc nghẽn: Giao dịch quá tải gây ra bởi Arbitrage & Mint Botting

Chỉ trong năm nay, Solana đã phải đối mặt với 8 lần ngưng hoạt động mạng, chủ yếu là do các giao dịch spam tự động giao dịch chênh lệch giá và NFT. Hãy đi sâu vào từng chi tiết hơn.

Giao dịch chênh lệch giá – Arbitrage

Giao dịch chênh lệch giá là giao dịch mua tài sản kỹ thuật số trên một sàn giao dịch và bán nó gần như đồng thời trên một sàn giao dịch khác, nơi giá cao hơn, với phần chênh lệch là lợi nhuận. 

Mô hình dưới miêu tả cách dòng tiền hoạt động trong các giao dịch chênh lệch giá – Một người dùng hoán đổi USDC lấy acUSD trên Sabre và thực hiện giao dịch hoán đổi ngược lại trên Mercurial Finance, thu về gần 50.000 USD lợi nhuận.

Các cơ hội kinh doanh chênh lệch giá như thế này rất phổ biến khi giá cả có nhiều biến động. Vì phí giao dịch trên Solana rất rẻ, các bên giao dịch có thể sử dụng bot để gửi hàng nghìn giao dịch trùng lặp nhằm thu được các giao dịch có lợi nhuận cao nhất.

Đây là những gì đã xảy ra vào ngày 21 tháng 1 – những tay arbitrage đã sử dụng bot để spam các giao dịch chênh lệch giá khi thị trường giảm gần 20%. Những lệnh spam làm tắt nghẽn mạng, ngăn những người dùng khác thực hiện các giao dịch của họ.

Hậu quả của những lần ngưng hoạt động mạng này cản trở tiềm năng phát triển của hệ sinh thái DeFi của Solana vì cả người dùng và giao thức đều bị ảnh hưởng. Người dùng thật sự không kịp bổ sung thế chấp cho các khoản vay do nghẽn mạng đã bị thanh lý khỏi vị thế của họ, các giao thức bị ảnh hưởng như Solend phải hoàn lại tiền cho những người dùng bị ảnh hưởng bởi sự biến động bất thường.

Đúc NFT bằng bots

Khi người dùng sở hữu NFT, họ chuyển đổi dữ liệu kỹ thuật số thành một tài sản kỹ thuật số duy nhất mà họ có thể trao đổi trên thị trường NFT. Mô hình bên dưới miêu tả cách dòng tiền được tạo ra khi đúc một Okay Bears NFT – Người dùng gửi 1,5SOL và một khoản phí nhỏ cho người đúc trên trình đúc NFT NFT Candy Machine Program và tạo một tài khoản mới cho NFT của họ. Hiện tại, Okay Bears đang có mức giá sàn là hơn 150SOL.

Tùy thuộc vào mức độ phổ biến của dự án, việc đúc NFT có thể mang lại rất nhiều lợi nhuận. Vì số lượng NFT có giới hạn trong mỗi bộ sưu tập, các trader có thể sử dụng bot để gửi spam các giao dịch đúc NFT trên mạng – cuối cùng tạo ra nhiều NFT và ‘flipping’ chúng tại các chợ NFT như Magic Eden và Solanart để thu được lợi nhuận lớn hơn.

Vào ngày 1 tháng 5, kỷ lục 4.000.000 giao dịch mỗi giây đã được gửi lên Metaplex Candy Machine program, dẫn đến việc mạng ngừng hoạt động trong 7 giờ. Khối lượng giao dịch bot quá lớn khiến người dùng thật hầu như không có cơ hội cạnh tranh với bot để rút NFT của họ.

Ngoài những tác động tiêu cực đến sự ổn định mạng của Solana, các giao dịch bot cũng vẽ ra một biểu đồ đẹp như mơ về nhu cầu NFT ở Solana, khiến nhà đầu tư bên ngoài nhầm tưởng về độ hype của thị trường. 

Về lâu dài, những sự cố này có thể khiến người dùng không đầu tư vào các dự án NFT trong tương lai, cuối cùng cũng cản trở sự phát triển của hệ sinh thái NFT của Solana.

Giải pháp cho vấn đề nghẽn mạng của Solana

Để đối phó với các vấn đề tắc nghẽn, các nhà phát triển Solana đã đưa ra một số thay đổi trong bản cập nhật v1.10 của họ trên mạng Testnet:

• Chuyển từ giao thức truyền dữ liệu hiện tại, UDP (Giao thức dữ liệu người dùng), sang QUIC (Kết nối Internet UDP nhanh), cung cấp giao tiếp không đồng bộ và giảm độ trễ.

• Tích hợp xử lý giao dịch dựa trên tỷ trọng cổ phần, là một triển khai thô sơ của QoS (Quality of Service) sẽ ngăn chặn các chương trình chưa phân loại hoặc bot stake tiêu thụ lượng lớn băng thông.

• Tích hợp ưu tiên giao dịch dựa trên phí, nơi người dùng có thể tùy chọn gửi các giao dịch có phí bổ sung để đẩy nhanh giao dịch.

Ngoài những thay đổi này trên mạng, Metaplex đã thực hiện một hình phạt trong Candy Machine Program của nó đối với các ví cố gắng gửi các giao dịch không hợp lệ. Ví dụ: nếu một bot gửi 100.000 giao dịch trong quá trình đúc NFT và tạo thành công 100 NFT từ các giao dịch đã hoàn thành, 99.900 giao dịch không hợp lệ khác sẽ phải chịu một hình phạt.

Những thay đổi này sẽ có thể tăng tốc độ xử lý giao dịch của Solana và phát hiện ra các giao dịch bot khi nó xảy ra, do đó ngăn chặn các tắc nghẽn trong tương lai xảy ra.

Vấn đề bảo mật: Rug-pulls & Khai thác mạng

Trong hầu hết tất cả các blockchains Lớp 1, các trò gian lận và rug-pulls gần như không thể tránh khỏi. Rất nhiều lỗ hổng trong các dự án blockchain, một trong số đó là rất khó xác định người dùng theo địa chỉ ví của họ. Những yếu tố này tạo cơ hội thuận lợi cho kẻ lừa đảo và hacker khai thác mạng. Dưới đây là một số sự cố đáng chú ý đã xảy ra trên thị trường NFT và DeFi.

Rug pull NFT 

Vào ngày 6 tháng 2, founder các dự án Solana NFT  Balloonsville đã công khai rug pull, lừa đảo hàng nghìn người đúc hơn 5000 SOL (450.000 đô la) sau khi được giới thiệu trên bảng khởi chạy của Magic Eden.

Tên founder ẩn danh tiết lộ rằng vụ rug-pull được thực hiện nhằm trừng phạt Magic Eden vì sự thiếu cẩn trọng khi lựa chọn các dự án sẽ được khởi chạy trên nền tảng của họ.

Ngay sau đó, founder Balloonsville thông báo họ đã tạo một dự án mới Doodled Dragons, cũng đã công khai kéo rug pull vào ngày 9 tháng 1.

Các dự án này nằm trong số nhiều dự án khác bao gồm Big Daddy Ape Club và Undead Apes, với chiêu trò “kéo thảm” giống nhau: tạo quan hệ đối tác giả mạo với các dự án NFT khác, tạo tương tác ảo trên các mạng truyền thông của chúng để lôi kéo người udngf.

Trong suốt quá trình, danh tính kẻ đứng sau này không bao giờ được tiết lộ khi chúng hoạt động chủ yếu bằng tài khoản Twitter. Vì hầu như không thể theo dõi những tên này, chúng hoàn toàn có thể thực hiện lừa đảo nhiều lần mà không bị bắt

Nếu những vụ lừa đảo NFT dễ dàng thực hiện như vậy, làm sao chúng ta biết được những dự án nào đáng tin tưởng?

Khai thác mạng

Vào ngày 23 tháng 3, giao thức stablecoin Cashio đã bị khai thác với thiệt hại khủng khiếp 52,8 triệu đô la. Do một lỗ hổng trong mã nguồn của Cashio, hacker lợi dụng để đúc được 2 tỷ đô la token CASH với hai tỷ token không xác định của riêng anh ta. Hình bên dưới cho thấy các token này được đúng như thế nào.

Do lỗ hổng của Cashio, trường đúc trên tài khoản mũi tên không bao giờ được xác thực. Điều này cho phép tin tặc giả mạo một chuỗi tài khoản giả và đúc 2 tỷ đô la CASH token. Sau đó, hacker đã hoán đổi các $CASH để quét sạch vault của dự án thành các LP USDT-USDC trị giá 52,8 triệu đô la. (Để biết thêm chi tiết về vụ hack Cashio, hãy đọc phần hậu nghiệm của Bybit tại đây)

Một vụ tấn công khác xảy ra trên Wormhole Network vào ngày 2 tháng 2, khi 320 triệu đô la được chuyển ra khỏi giao thức. Tin tặc đã lách được bước xác minh chữ ký trong các hợp đồng thông minh của Wormhole, đúc được Wrapped Ethereum (một phiên bản Ethereum có thể giao dịch trên Solana) mà không cần ký quỹ Ethereum. 

Giải pháp cho các vấn đề bảo mật của Solana

Để giải quyết những vấn đề bảo mật này, các dịch vụ audit như Sec3 (trước đây là Soteria) được thiết kế để kiểm tra lớp bảo mật cho các hợp đồng thông minh Solana. Các dịch vụ này phát hiện các lỗ hổng bảo mật phổ biến, giúp các dự án trong Solana tránh được các vấn đề bảo mật như trường hợp của Cashio và Wormhole Network.

Magic Eden cũng thực hiện những thay đổi có hệ thống với chợ NFT của mình. Nhóm phát triển một quy trình kiểm duyệt chặt chẽ hơn, yêu cầu những người sáng lập dự án phải trực tiếp làm việc (với nhân viên) và ký hợp đồng pháp lý để sử dụng dịch vụ launch của họ. 

Chênh lệch thời gian mạng: Sai lệch đồng hồ

Trước khi chúng ta đi sâu vào vấn đề chênh lệch thời gian mạng, chúng ta hãy hiểu về slots. 

Về bản chất, slot là thời gian cần thiết để validator tạo ra một khối. Theo cơ chế Proof-of-History (PoH), các slot được sắp xếp gần như tuần tự và không chồng chéo, đại diện cho một đồng hồ phi tập trung đồng bộ với thời gian trong thế giới thực. Mặc dù thời gian slot lý tưởng là khoảng 400ms, nhưng độ trôi đồng hồ cho phép các khối có thể mất tới 720ms để được tạo ra.

Tuần trước, các trình xác thực đã báo cáo rằng thời gian cụm đã bị tụt lại do thời gian slot tăng mạnh. Thời gian trung bình các slot được đo đạc là 750ms, vượt quá nhiều so với giới hạn trên 720ms. 

Theo trình xác thực Solana @laine_sa_, trình xác thực hiện lưu vào bộ nhớ cache khoảng 100 chương trình trên chuỗi nếu cần (JIT). Tuy nhiên, Solana đang thấy hơn 1000 chương trình duy nhất mỗi ngày và trình xác thực phải liên tục biên dịch lại những chương trình không được lưu trong bộ nhớ cache này.

Hình dưới đây so sánh thời gian thực của khối mới nhất được tạo (bên trái) và thời gian UTC thực tế được thực hiện trực tuyến (bên phải). Tại thời điểm này, chênh lệch đồng hồ là khoảng 2 giờ 33 phút.

So sánh thời gian thực của khối mới nhất được tạo và thời gian UTC trong thế giới thực, cho thấy sự khác biệt khoảng 153 phút.

Chênh lệch thời gian chỉ là một vấn đề hiển thị, không ảnh hưởng đến hoạt động mạng hoặc quá trình xử lý giao dịch của Solana. Tuy nhiên, nó có thể làm giảm phần thưởng staking.

Phần thưởng staking của Solana được thanh toán theo epoch, và tại một slot lý tưởng 400 mili giây, sẽ có 182 epoch trong một năm. Điều này có nghĩa nếu thời gian slot tăng lên sẽ tạo ra ít epoch hơn, và do đó thu nhập của delegator và validator trên mạng sẽ ít hơn.

Giải pháp cho sự chênh lệch thời gian trên Solana

Để các cluster bắt kịp thời gian trong thế giới thực, thời gian slot phải lùi xuống dưới 720ms. Một cách dễ thực hiện là tăng bộ nhớ cache để biên dịch nhiều chương trình hơn. Tuy nhiên, các chương trình đã biên dịch sẽ tiêu tốn nhiều RAM hơn. Do đó, việc mở rộng quy mô này phải được thực hiện một cách thận trọng để cung cấp đủ không gian thở cho cụm đồng hồ của nó quay ngược lại thời gian thực.

Ngoài ra, validator có thể sử dụng công cụ ‘sysclock offset oracle’ của Switchboard, để theo dõi chênh lệch thời gian và bù trừ thời gian trên chuỗi để đồng bộ hóa với thời gian trong thế giới thực.

Một sự cố mất mạng khác?

Mới đây, Solana đã phải đối mặt với sự cố mất mạng lần thứ 8 trong năm. Tuy không có chương trình nào bị nghẽn; thay vào đó, một lỗi đã được tìm thấy trên mạng. 

Theo Nhà sáng lập Solana Anatoly Yakovenko, một lỗi trong lệnh nonce lâu bền đã khiến một phần của mạng coi khối mới nhất không hợp lệ, do đó không thể hình thành sự đồng thuận và trình xác thực bị đình trệ. Để đối phó với lỗi, mạng đã khởi động lại với tính năng nonce lâu bền tạm thời bị vô hiệu hóa trong khi team dev Solana đưa ra giải pháp an toàn và hiệu quả nhất cho lỗi này. (Bạn có thể theo dõi các bản phát hành Solana mới nhất trên Github.)

Điều này cho thấy vẫn còn rất nhiều cải tiến đối với cơ sở hạ tầng của Solana. Tuy nhiên, qua sự cố ngừng hoạt động lần này, người ta tính toán được khoảng thời gian ngắn nhất để 1800 validator hiện có phối hợp khởi động lại mạng là 4 giờ 30 phút. 

Để so sánh, sự cố mất mạng vào tháng 9 năm 2021 kéo dài khoảng 17 giờ, với trên 800 validator. Thời gian cần thiết để đạt được sự đồng thuận nhanh hơn gần 4 lần ngay cả sau khi cộng đồng trình xác nhận đã tăng gấp đôi quy mô trong năm nay.

Mặc dù không thể loại trừ khả năng nhiều sự cố mạng hơn sẽ diễn ra, nhưng phản hồi tích cực từ các validator và team dự án cho thấy rằng hệ sinh thái Solana đang đi đúng hướng.

Triển vọng về giá cả 

Giá SOL đã tiếp tục giảm vào ngày 3/6, kéo theo khoản lỗ ròng trên giấy tờ lên đến 85% trong 7 tháng sau khi đạt đỉnh trên 260 đô la.

Quan sát biểu đồ, giá đã giảm hơn 6,5% trong ngày xuống 35,68 đô la, sau khi không thể phục hồi với niềm tin từ mức thấp nhất trong 10 tháng.

Vào thời điểm viết bài, SOL hiện đang ở trên mức hỗ trợ quan trọng trong lịch sử và có thể tăng trở lại trong tháng 6, hướng tới khu vực 40-45 đô la tiếp theo, cao hơn khoảng 25% so với giá hôm nay.

Tuy nhiên, kịch bản phục hồi có vẻ xa vời vào lúc này và SOL phải đối mặt với những khó khăn chung của thị trường tiền điện tử. 

Đáng chú ý, hệ số tương quan hàng tuần giữa BTC và SOL là 0,92 tính đến ngày 4/6.

Hơn nữa, SOL thậm chí có khả năng thua lỗ nhiều hơn BTC nếu Bitcoin giảm sâu hơn dưới mức hỗ trợ tâm lý hiện tại là 30.000 đô la.

Trong khi đó, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ có vẻ quyết tâm tăng lãi suất chuẩn và giảm bảng cân đối kế toán. Hậu quả của chính sách diều hâu này là các tài sản rủi ro như Bitcoin có nguy cơ cao bị bán tháo, làm tổn hại đến triển vọng tăng giá của SOL.

Giá phá vỡ dưới mức hỗ trợ hiện tại (khoảng 35 đô la) sẽ tăng khả năng giảm về phạm vi 18-25 đô la. Đây là vùng đóng vai trò hỗ trợ mạnh trong tháng 3 đến tháng 7/2021 và trước đợt tăng giá 1.200%, như biểu đồ bên dưới.

Kịch bản giảm giá này sẽ khiến SOL thấp hơn gần 60% so với giá hôm nay.

Kết luận 

Các sự cố trên Solana liên tiếp xảy ra, nhưng điều quan trọng là những giao thức và dự án đã nhanh chóng cải thiện cơ sở hạ tầng để ngăn chặn những trường hợp tương tự tái diễn. 

Với các dịch vụ như Solana Pay tiếp cận với công chúng, và hoạt động mạng của Solana ngày càng tăng đều đặn, cơ sở hạ tầng của Solana phải được chuẩn bị để mở rộng quy mô một cách tương xứng để đáp ứng nhu cầu người dùng mới. Để liên tục đổi mới, các dự án trong Solana phải được thiết kế mã nguồn mở hơn, hướng đến phi tập trung nhiều hơn.

Với tình hình thị trường hiện tại, mình khuyên anh em hãy chủ động quan sát giá cả, cập nhật hoạt động mạng thường xuyên và tăng cường quản lý vốn để mua được SOL với giá hợp lý nhất, chuẩn bị cho một mùa uptrend tới nhé!

BlockSolFi tổng hợp

Tham gia bàn luận ngay cùng BlockSolFi tại Telegram và Facebook.

Đọc thêm:

Đánh giá stablecoin hậu sự cố TerraUSD: So sánh Top 5 stablecoin phổ biến nhất

Cách tái cơ cấu danh mục đầu tư để sống sót qua mùa đông crypto