Wash trading NFT là gì? Cách để nhận diện hoạt động gây nhiễu này

Thị trường NFT vẫn đang trong giai đoạn còn rất non trẻ kéo theo đó là những hoạt động wash trading không ngừng diễn ra và sôi nổi hơn bao giờ hết. Điều này khiến cho việc định giá một bộ sưu tập NFT dường như là không thể khi mà giá trị giao dịch đắt một cách phi thực tế.
Những ảnh hưởng mà wash trading mang lại
Wash trading hay còn được gọi là giao dịch rửa, không phải là một từ mới đối với những người trong thế giới tài chính, là một hình thức thao túng thị trường trong đó nhà đầu tư đồng thời bán và mua các công cụ tài chính giống nhau để tạo ra hoạt động giả tạo, gây hiểu lầm trên thị trường.
Và thị trường NFT cũng không phải ngoại lệ, giao dịch wash trade xảy ra khi cùng một người dùng đứng sau cả hai bên của một giao dịch NFT. Có nghĩa là cả địa chỉ người bán và người mua đều thuộc sở hữu của cùng một người.
Nói một cách dễ hiểu hơn, đầu tiên nhà đầu tư sẽ đặt một lệnh bán, sau đó đặt một lệnh mua để giao dịch với chính tài sản của họ, hoặc ngược lại.
Việc này làm khó khăn cho những người đam mê NFT trong việc đánh giá mức độ quan tâm thực sự của thị trường đối với các bộ sưu tập có giá bị thổi phồng và làm sai lệch khối lượng mua bán trên thị trường, gây hiểu lầm cho các nhà phân tích về những gì đang diễn ra trên các nền tảng giao dịch.
Nói tóm lại, giao dịch “rửa” NFT là một trong những trở ngại lớn nhất để đánh giá chính xác các dự án và tài sản trong ngành NFT.
Hiện tại, wash trading rất phổ biến trên các NFT marketplace, nơi mà không chịu sự quản lý hoặc giám sát của chính phủ như với thị trường vốn truyền thống.
Động cơ chính đằng sau giao dịch “rửa” NFT
Nhằm kiếm phần thưởng trên các nền tảng: Một số NFT marketplace như X2Y2 thưởng cho người dùng tích cực bằng cách hoàn trả cho họ một lượng token của giao thức tương ứng dựa trên khối lượng giao dịch.
Các washer đã tận dụng lợi thế này và tối đa hóa phần thưởng của họ bằng cách tạo ra lượng lớn giao dịch “ảo”. Mặc dù hành động này không thể hoàn toàn được xem là động cơ xấu, tuy nhiên, điều này lại có thể dễ dàng “đánh lừa” những người dùng muốn phân tích đánh giá các bộ sưu tập NFT hoặc những marketplace thông qua dữ liệu về thanh khoản và khối lượng giao dịch.
Tạo giá trị và tính thanh khoản “ảo”: Một số nhà sáng tạo có phần “vô đạo đức” mong muốn bán bộ sưu tập của mình ở mức giá cao, đã bất chấp sử dụng phương pháp này nhằm tạo ra sự chênh lệnh khổng lồ về giá và tính thanh khoản từ đó lừa gạt người mua.
Wash trading hoạt động như thế nào?
Để hiểu phương pháp này hoạt động ra sao, chúng ta cùng tìm hiểu hệ thống phần thưởng token của X2Y2 và LooksRare. Nói một cách dễ hiểu, X2Y2 và LooksRare phân phối token thưởng hàng ngày cho cả người bán và người mua dựa trên khối lượng giao dịch, vì vậy các washer vừa có thể rửa giao dịch nhằm thổi phồng giá trị NFT vừa kiếm token thưởng của nền tảng nhiều lần.
Dưới đây, hình 1 cho thấy một ví dụ về các hoạt động giao dịch wash trade của bộ sưu tập NFT “Dreadfulz” trên marketplace X2Y2.
Hình 1: Ví dụ về giao dịch Wash Dreadfulz
Như chúng ta có thể thấy từ hình trên, cùng một NFT (ID 164) đã được mua qua lại giữa hai ví giống nhau nhiều lần trong một ngày với giá bán hơn 300 ETH cho mỗi giao dịch.
Vào ngày 1 tháng 9 năm 2022, hai địa chỉ này tổng cộng đã giao dịch 19 lần, tạo ra khối lượng 7228 ETH và trả 36,14 ETH phí cho nền tảng X2Y2.
Các washer sẽ chọn những bộ sưu tập nào mà có phí bản quyền bằng 0% nhằm giảm thiểu chi phí giao dịch rửa của họ.
Cách phát hiện ra những giao dịch wash trade
Dưới đây là danh sách những hoạt động “đáng ngờ” được cho là wash trading, những người mua NFT tiềm năng cần lưu ý:
- Một NFT cụ thể được giao dịch bởi cùng một địa chỉ nhiều lần một ngày trong khi phần còn lại của bộ sưu tập thì không thấy đả động gì.
- Một bộ sưu tập “tự bán” với số lượng khủng mà không marketing hoặc chương trình “incentive” hỗ trợ cho việc bán hàng.
- Giá trung bình của NFT được giao dịch cao hơn nhiều lần trên marketplace A so với B.
- Giá bán của một NFT cao hơn nhiều lần so với mức sàn.
- Cùng một địa chỉ ví tài trợ cho nhiều ví đáng ngờ mua và bán NFT.
- Khối lượng giao dịch cao bất thường một cách liên tục.
Các bộ sưu tập NFT hàng đầu được giao dịch như thế nào?
Trong hình 2, vận dụng các quy tắc trên cho các bộ sưu tập có khối lượng giao dịch nhiều nhất trên X2Y2 và LooksRare.
Hình 2 – Thống kê giao dịch wash trade của các bộ sưu tập được chọn
Có đến hơn 95% volume giao dịch của các bộ sưu tập này là giao dịch rửa, chiếm tỷ lệ cực kỳ đáng e ngại, điều này vẽ nên một bức tranh sai lệch về khối lượng lịch sử và các hoạt động bán hàng của bộ sưu tập.
Để đảm bảo những quy tắc trên hoạt động hiệu quả đúng như dự kiến, khảo sát đã áp dụng chúng cho các bộ sưu tập blue-chip NFT và kết quả là không xuất hiện tình trạng giao dịch wash trade.
Hình 4 – Thống kê giao dịch wash của Looksrare và X2Y2
Hình 5 – Số liệu thống kê giao dịch chưa được lọc của Opensea, LooksRare và X2Y2
Hình 4 chỉ ra rằng 94,38% và 76,88% khối lượng giao dịch trên LooksRare và X2Y2 là các giao dịch rửa, có vẻ phù hợp với thống kê thị trường trong Hình 5.
Từ dữ liệu chưa được lọc, chúng ta có thể thấy rằng giá trung bình trên mỗi giao dịch trên Looksrare xấp xỉ 83.000 USD, cao gấp 90 lần giá trị trên OpenSea, đắt một cách phi thực tế.
Tổng kết
Hình 6 – Thống kê Khối lượng NFT hàng tháng của OpenSea, LookingRare và X2Y2
Nhìn vào thống kê giao dịch hàng tháng của NFT marketplace kể từ tháng 1 năm 2022 trong Hình 6, chúng ta có thể thấy rằng khối lượng giao dịch rửa hầu như chiếm hơn 50% tổng khối giao dịch hàng tháng. Mặc dù volume giao dịch của thị trường NFT đang giảm mạnh, nhưng tỷ lệ wash trade vẫn ở mức này đều đều.
Điều này nhấn mạnh cách wash trading đã làm gián đoạn như thế nào đến tính chính xác của bộ dữ liệu giao dịch trong thị trường NFT cũng như cho thấy được tầm quan trọng của việc lọc ra các hành vi gây nhiễu này đối với bất kỳ phân tích dữ liệu NFT nào.
BlockSolFi tổng hợp
Tham gia bàn luận ngay cùng BlockSolFi tại Telegram và Facebook.
Đọc thêm:
Justin Sun tiết lộ lý do đằng sau động thái chuyển lượng USDC trị giá gần 236 triệu USD
Hồng Kông xem xét cho phép ‘cá nhỏ’ tham gia đầu tư vào crypto